محقق : مسعود احمدلو

از پروتئين تا مواد معدني

داشتن تغذيه اي خوب و متناسب با اهدافي که از ورزش و حتي از زندگي دنبال مي کنيم نه تنها از بارزترين مؤلفه هاي مورد نياز براي سلامت جسمي است بلکه در مورد کساني که به قصد رسيدن به فيزيک بدني مناسب تمرين مي کنند از اهميت بسيار ويژه اي نيز برخوردار است.
بر خلاف آنچه که امروزه در اذهان بسياري از ورزشکاران رشته هاي قدرتي جا افتاده است و بسياري از اين افراد نيز اين مسئله را به عنوان علم بدنسازي بسط مي دهند داشتن تغذيه خوب و مناسب هرگز به اين معني نخواهد بود که ورزشکار پرخوري کرده و يا افراط در خوردن برخي مواد غذايي و تفريط کشنده در خوردن برخي مواد غذاي ديگر داشته باشد.
کم نيستند ورزشکاران قدرتي کاري که به دليل افراط در مصرف مواد غذايي و به دليل پر خوري دچار مشکلاتي همانند بزرگ شدن غير طبيعي معده، هضم نشدن غذا در دستگاه گوارش و ديگر بيماري هاي شايع دستگاه گوارش شده و بيمارستان لازم مي شوند.
بدن هرگز قادر به اين نيست که مواد غذايي مصرف شده را تماما به نفع شما استفاده کرده و مواد مصرفي افراطي را نيز بي آنکه نشانه هايي منفي در بدن سبب شوند از بدن دفع کند.
افراط در مصرف قند
اگر قند مصرفي شما بالا باشد با افزايش حجم چربي هاي زايد و در طولاني مدت نيز با بيماري ديابت مواجه مي شويد.
آمار بيماري ديابت در ايران به شدت بالا رفته است و به همين دليل نيز نوشابه هاي قندي را از سيستم غذايي ارگان هاي دولتي حذف کرده و مردم را تشويق به عدم استفاده از اين دسته از نوشيدني ها مي کنند.
اثرات مصرف قند زياد در رژيم روزانه غذايي بوده است که در طول اين چندين سال موجب بالا رفتن نگران کننده آمار ابتلا به ديابت در کشور شده است.
روزگاري که شيريني پزي و طبخ غذاهاي شيرين و سرشار از قند در شبکه هاي تلويزيوني يکي پس از ديگري آموزش داده مي شد و هر چند دقيقه يک وعده نوشابه هاي قندي تبليغ مي شد کسي به اين موضوع فکر نمي کرد که افراط در مصرف قند براي انسان ماشين زده و کم تحرک امروزي کشنده ظاهر خواهد شد!
افراط در مصرف چربي
اگر چربي مصرفي شما بالا باشد با تجمع چربي زايد در بدن مواجه مي شويد. مشکل چاقي که امروزه بلاي جان بشريت شده است ناشي از کم تحرکي و ناشي از افراط در مصرف چربي در طول روز بوده است.
افراط در مصرف پروتئين
اگر بيش از حد پروتئين مصرف کنيد بيماري هاي کليوي و بالا رفتن اوره خون و غيره ناگزير خواهد بود همچنانکه بسياري از ورزشکاراني که در مصرف پروتئيني و مکمل هاي پروتئيني افراط مي کنند با اين مشکل روبرو هستند.
افراط در مصرف مواد معدني و ويتامين ها
اگر بيش از حد نياز بدن خود از مواد معدني و ويتامين ها استفاده کنيد بدن با ذخيره شدن مسموميت زاي اين مواد در بدن مواجه شده و مشکلات بعدي به وجود خواهد آمد.
تنها افراط مجاز!!!
تنها موردي که شما مي توانيد افراط بکنيد مصرف آب فراوان در طول روز است که در اغلب موارد نيز در اين يک مورد تفريط مي کنيد.
بدن شما براي زنده ماندن و همچنين براي افزايش وزن و حجم عضلاني و براي تشديد فرايند رشد نياز به دريافت مواد غذايي در طول روز دارد.
بدن از اين موادي که شما در طول روز ميل مي کنيد براي تامين نياز خود به انرژي استفاده مي کند. بدن شما از اين موادي که در طول روز ميل مي کنيد براي ترميم بافت هاي آسيب ديده و همچنين براي ساختن و پرداختن بافت هاي جديد عضلاني بهره مي گيرد.
پروتئين ها سلطان تغذيه ورزشي
پروتئين ها از جمله درشت مغذي هايي هستند که در بدن آدمي و در بافت هاي عضلاني به فراواني يافت مي شوند و هر گرم از اين مواد در حدود 4 کالري انرژي در وجود خود دارد. بدن از اين دسته از درشت مغذي ها براي ترميم مصدوميت هاي ريز و براي رشد دادن عضلات استفاده مي کند.
اينگونه هم نيست که بدن شما اين مواد را تنها و تنها براي رشد دادن عضلات و براي ساختن بافت هاي پروتئيني استفاده کند.
بدن همچنين از اين مواد براي ساختن و ترشح مواد مورد نياز خود از جمله پاره اي از هورمون ها، آنزيم ها و سيستم حمل و نقلي که در پلاسماي خون فعال است استفاده مي کند.
پروتئين را به طور طبيعي نمي توان منبع انرژي براي فعاليت هاي طبيعي و عادي روزانه و يا براي تمرين با وزنه دانست اما در شرايطي که بدن با کمبود انرژي مواجه شده و نيازمند به تجزيه پروتئين باشد به راحتي اين دسته از درشت مغذي ها را تجزيه کرده و آنها را به مصرف توليد انرژي خواهد رساند.
اين اتفاق زماني رخ مي دهد که شما قند و کالري مورد نياز بدن خود در طول روز را مصرف نکرده و بدن را با کمبود انرژي و کالري مواجه کنيد.
کساني که در رژيم هاي چربي سوزي رفته و با اين وجود مسئله تغذيه را چندان نيز جدي نمي گيرند و همچنين کساني که در ايام الله ماه رمضان روزه داري پيشه مي کنند از جمله کساني هستند که بدن آنها با شرايط کمبود کالري در روز مواجه شده و ناگزير از تجزيه کردن بافت هاي پروتئيني و ناگزير به استفاده از پروتئين موجود در رژيم روزانه غذايي براي تامين انرژي مورد نياز بدن مي شود.
آدمي پروتئين مورد نياز خود را از منابع متفاوتي که در جمع بندي کلي آنها را مي توان به دو دسته حيواني و گياهي تقسيم بندي کرد تامين مي کند.
تمامي منابع پروتئيني که انسان مصرف مي کند اعم از گياهي و يا جانوري از زير مجموعه هاي تشکيل دهنده اي به نام اسيد آمينه تشکيل شده اند.
علاوه بر مکمل هاي پروتئيني که امروزه در انواع و در اندازه و طعم هاي مختلف در بازار عرضه مي شوند نمونه مکمل هايي نيز در اين بين وجود دارند که نام اسيد آمينه بر خود داشته و در قالب قرص ها و کپسول ها و حتي در فرم مايع عرضه مي شوند.
مکمل هاي دسته اول، پروتئين را به شکل کامل در وجود خود دارند و نمونه مکمل هاي دسته دوم نيز اين مواد را به شکل مواد تشکيل دهنده اي که اسيد آمينه ناميده مي شود در خود دارند.
اسيد آمينه ها
امروزه در 20 نوع از اين اسيد آمينه ها شناسايي و ثبت شده اند و با توجه به اينکه دانش بشر رشدي تدريجي دارد انتظار مي رود که در آينده اسيد آمينه هاي بيشتري نيز کشف و ثبت شود.
در اين موردي که قرار است بازگو کنيم تا حدودي اختلاف نظر وجود دارد اما به طور کلي گفته مي شود که 9 مورد از اين اسيد آمينه ها حتما و بايد از طريق رژيم هاي غذايي وارد بدن شوند و 11 مورد ديگر نيز اگر از طريق رژيم هاي غذايي وارد بدن شوند چه بهتر وگرنه خود بدن قادر به توليد و تهيه اين مواد در درون خود هست.
اسيد آمينه هاي گروه اول را اسيد آمينه هاي ضروري و اسيد آمينه هاي گروه دوم را اسيد آمينه هاي غير ضروري مي نامند. در برخي منابع تعداد اسيد آمينه اي ضروري 8 عدد و تعداد اسيد آمينه هاي غير ضروري نيز 12 عدد ذکر شده است.

ايزولوسين
اين اسيد آمينه به دسته اسيد آمينه هاي شاخه اي تعلق دارد که عضلات به راحتي مي توانند آن را به عنوان منبع انرژي مورد استفاده قرار دهند.
به دليل اينکه در مورد اسيد آمينه هاي شاخه اي و در مورد نحوه عملکرد آنها در بدن در طي مقالات جداگانه اي صحبت کرده ايم در اين مقاله فقط به شرح مختصر در مورد تاثيرات هر کدام از اين دسته از اسيد آمينه صحبت مي کنيم.
اين اسيد آمينه هم در مواد طبيعي موجود بوده و هم اينکه به صورت مکمل هاي غذايي در دسترسي ورزشکاران قرار دارد.
از اين مکمل ها مي توان براي پيشگيري و جلوگيري از به تحليل رفتن عضلات در شرايط دشوار از قبيل بيماري و غيره استفاده کرد.
استفاده از اين نوع از اسيد آمينه به همراه ديگر اسيد آمينه هاي شاخه اي در وعده پس از تمرين موجب مهار پديده کاتابوليسم شده و بدن را از سوختن و تجزيه کردن بافت هاي عضلاني برحذر مي دارد.
اين اسيد آمينه در تشکيل شدن هموگلوبين در بدن آدمي نقش مهمي را ايفا مي کند.
هموگلوبين در خون بوده و نقش نقل و انتقال مواد اکسيژن به بافت هاي مختلف بدن از قبيل مغز و عضلات را بر عهده دارد.
لوسين
اين اسيد آمينه نيز اسيد آمينه اي شاخه اي است که به عنوان منبع انرژي مورد استفاده عضلات قرار مي گيرد.
مصرف اين اسيد آمينه از تجزيه شدن پروتئين در عضلات به خوبي پيشگيري مي کند و به همين دليل نيز گفته مي شود که اين دسته از اسيد آمينه ها يعني اسيد آمينه هاي شاخه اي را بايد پس از تمرين مصرف نمود.
اين اسيد آمينه در بهبود کارکرد سيستم عصبي در بدن انسان موثر واقع شده و شدت درد در سيستم عصبي را به نحو مطلوبي کاهش مي دهد.
کساني که در اثر مصدوميت هاي ورزشي دچار درد در نواحي مختلف بدن بوده و يا در اثر کوفتگي بدن دچار درد هستند با مصرف مقادير کافي اين ماده با کم شدن درد مواجه مي شوند.
مصرف مقادير کافي اين به سلامت و شادابي پوست کمک کرده و در ترميم استخوان هايي که در اثر سوانح و غيره صدمه ديده و مي ***ند نيز موثر واقع مي شود.
والين
اين اسيد آمينه نيز به دسته اسيد آمينه هاي شاخه اي تعلق داشته و سومين و آخرين اسيد آمينه اين گروه محسوب مي شود. به دليل ساختمان شيميايي ويژه اي که اين دسته از اسيد آمينه ها دارند به آنها اسيد آمينه هاي شاخه اي اطلاق مي شود.
اين اسيد آمينه در کبد متابوليزه نمي شود و عضلات نيز به راحتي و مستقيما مي توانند از آن براي تامين نياز خود به انرژي استفاده کنند و به همين دليل نيز مصرف اين ماده پس از تمرين را مي توان متضمن مهار پديده کاتابوليسم دانست.
اين اسيد آمينه در بهبود کارکرد مغز و سيستم عصبي انسان نيز تاثير مهمي دارد. سيستم مغز و اعصاب در بدن آدمي و در بدن موجودات زنده از پيچيده ترين ارگانيسم هايي هستند که در طبيعت وجود دارند و بشر با وجود اينکه در زمينه علوم پزشکي به موفقيت هاي خيره کننده و غرور آفريني دست يافته است در اين زمينه کماکان در مراحل ابتدايي و پيش دبستاني قرار دارد.
هيستيدين
اين اسيد آمينه يکي از مهم ترين موادي است که در پوست آدمي وجود داشته و اشعه ماوراي بنفش را جذب مي کند. نور خورشيد به طور طبيعي اين اشعه را در خود دارد.
اين اسيد آمينه در توليد شدن گلبول هاي قرمز و سفيد خون موثر بوده و از همين رو نيز از آن در درمان بيماري کم خوني استفاده مي شود.
گلبول هاي قرمز خون براي انتقال اکسيژن به بافت ها و انتقال و خارج کردن دي اکسيد کربن از بافت ها و گلبول هاي سفيد نيز براي مقابله با عوامل عفونت زاي خارجي مورد نياز است.
در علم پزشکي طبيعي که مبتني بر درمان با مواد غذايي و مواد غير شيميايي است از اين اسيد آمينه در درمان آلرژي و عوارض و پيامدهاي منفي آن در بدن از قبيل آب ريزش دائمي بيني، سرازير شدن اشک از چشمان، گرفتگي صدا و غيره نيز استفاده مي شود.
ليزين
اين اسيد آمينه خواص آنتي ويروس داشته و به همين علت نيز از آن در درمان بيماري هايي که منشا ويروسي داشته اند از قبيل تب خال استفاده شده است.
ليزين، ويتامين C و ال کارنيتين از جمله موادي هستند که امکان استفاده بهتر از سلول ها از اکسيژن را فراهم کرده و خستگي فرد در اثر پرداختن به تمرينات شديد بدني را به حداقل ممکن مي رسانند.
اين اسيد آمينه در ساخته شدن کلاژن نقش مهمي را در بدن آدمي ايفا مي کند.
کلاژن در حفظ خاصيت ارتجاعي اندام هاي همانند پوست بسيار موثر است و کساني که در سنين بالا به چين و چروک هاي پوستي گرفتار مي شوند معمولا اين حالات را مديون کم شدن بافت هاي کلاژن در بدن خود هستند.
اين اسيد آمينه در ساخته شدن بافت هاي پيوندي و بافت هاي استخواني نيز نقش مهمي را در بدن ايفا مي کند.
کساني که دچار شکستگي استخوان شده و با دير ترميم شدن اين شکستگي نيز رو در رو هستند مي توانند از اين اسيد آمينه براي تشديد فرايند استخوان سازي در بدن استفاده کنند.
متيونين
اين اسيد آمينه را مي توان پيش ماده سيستين و کراتين دانست. سيستين ماده اي است که در اين مقاله در مورد آن صحبت خواهيم کرد و کراتين نيز ماده اي است که همگي آن را شناخته و شايد هم آن را به صورت مکمل مصرف کرده ايد.
اين اسيد آمينه با افزودن بر ميزان آنتي اکسيدان هاي موجود در بدن موجب کاهش کلسترول مضر خون مي شود.
از اين اسيد آمينه در سم زدايي کبد و در حفظ سلامت کليه و کبد استفاده شده است.
اين سوال در ذهن بسياري از خوانندگان شکل گرفته است که در دوره هاي حجم که از استروئيدها و مخصوصا از استروئيدهاي خوراکي که تاثير منفي شديدي بر کبد دارند استفاده مي شود براي محافظت کردن از بافت کبد از چه موادي مي توان استفاده کرد.
در پاسخ به اين پرسش مي توان اين اسيد آمينه و تا حدودي ويتامين b6 و ويتامين e را معرفي نمود.
فنيل افرين
اين ماده را مي توان اصلي ترين پيش ماده تيروزين دانست. در مورد تيروزين نيز در اين مقاله صحبت خواهيم کرد.
از اين اسيد آمينه براي افزايش خلاقيت، مهارت هاي يادگيري، تقويت حافظه و بهبود خلق و خو در آدمي نيز استفاده مي شود.
امروزه افسردگي رواني نيز در زندگي ماشيني انسان امروزي بسيار شايع و معمول بوده و استفاده از روانگردان ها و استفاده از داروهاي شيمايي اعصاب و روان نيز معمول شده است اما گفته مي شود که در درمان برخي از افسردگي هاي رواني مي توان از اين اسيد آمينه استفاده کرد.
بدن به کمک اين اسيد آمينه رشته هاي کلاژن را تهيه و توليد مي کند. در مورد رشته هاي کلاژن هم در همين مقاله توضيحات مختصري را تقديم حضور خوانندگان کرديم.
از اين اسيد آمينه در کنترل اشتهاي کساني که قصد کم کردن از وزن و يا قصد کاستن از ميزان چربي زايد موجود در بدن خود را داشته باشند استفاده مي شود.
البته بايد به اين نکته اشاره کرد که اين ماده که ريشه در تغذيه طبيعي انسان دارد هرگز نمي تواند همانند مواد شيميايي و خطرناک همانند آمفتامين و غيره اشتها را کنترل کند اما با اين وجود کساني که به طبيعت و به تغذيه طبيعي اعتقاد دارند مي توانند از اين اسيد آمينه نيز براي کنترل اشتهاي خود استفاده کنند.
ترونين
اين اسيد آمينه نيز نوعي اسيد آمينه مناسب براي سم زدايي بدن و کبد بوده از توليد شدن چربي هاي زايد در بدن به خوبي جلوگيري کرده و ماده اي لازم و ضروري براي ساخته شدن رشته هاي کلاژن در بدن مي باشد.
کساني که از رژيم هاي گياه خواري تبعيت مي کنند معمولا از کمبود اين اسيد آمينه در بدن خود رنج مي برند چرا که اين اسيد آمينه بيشتر در منابع حيواني يافت مي شوند.
تريپتوفان
بدن براي تهيه انتقال دهنده هاي موجود و فعال در سيستم عصبي همانند سرتونين نياز به دريافت مقادير کافي اين اسيد آمينه در رژيم روزانه غذايي دارد.
انتقال دهنده هاي سيستم عصبي نقش بسيار مهمي در سلامت و کارکرد طبيعي مغز و اعصاب دارند و سرتونين نيز فرايند طبيعي خواب در بدن انسان هدايت مي کند.
اين اسيد آمينه تاثير بسيار مطلوبي در افزايش ترشح هورمون رشد داشته است اما کساني که به دنبال رسيدن به هورمون رشد مصرف همه گونه مواد شيميايي و فيزيکي و غيره را تجربه مي کنند به اين موضوع توجه داشته باشند که متاسفانه فرم آزاد اين اسيد آمينه هنوز توليد و استحصال نشده است و براي دريافت اين اسيد آمينه تنها بايد بر منابع طبيعي غذايي متکي بود.

آسپارتيک اسيد
اين اسيد آمينه در تبديل شدن قند به انرژي نقش مهمي را ايفا مي کند. منظور از تبديل شدن قند به انرژي سوختن اين ماده و آزاد شدن انرژي نهفته در آن است.
بدن به کمک اين اسيد آمينه ايمونوگلوبين و آنتي بادي نيز مي سازد. ايمونوگلوبين و آنتي بادي در بدن آدمي براي تقويت سيستم ايمني و براي مقابله بدن با عوامل عفونت زاي خارجي کاربرد فراوان دارد.
اين اسيد آمينه آمونياک توليد شده در بدن را بي اثر کرده و به دفع آن از بدن کمک مي کند.
اوره و آمونياک از جمله مواد زايد و سمي هستند که در بدن و مخصوصا در بدن کساني که از حجم بالاي پروتئين در روز استفاده مي کنند شکل مي گيرد و وجود آن در بدن براي کارکرد طبيعي ارگان هايي همچون کليه بسيار مضر است.
اورني تين
دزهاي بالاي اين اسيد آمينه در افزايش ترشح طبيعي هورمون رشد موثر واقع مي شود و امروزه مکمل هاي زيادي با استفاده از اين سيستم توليد و عرضه شده و بر روي برخي از آنها نيز واژه هورمون رشد خوراکي و غيره حک شده است اما در حقيقت اين دسته از مکمل ها چيزي بيش از افزاينده هاي طبيعي اين هورمون نبوده و تنها براي تهييج بيننده و براي رسيدن به فروش بيشتر از چنين ترفند هايي استفاده مي شود.
از اين اسيد آمينه در بهبود عملکرد و کارکرد سيستم ايمني و کبد نيز مي توان استفاده کرد. وجود مقادير کافي اين اسيد آمينه در حفظ سلامت عمومي انسان موثر است.
تائورين
اين اسيد آمينه در جذب و همين طور هم در حذف چربي از بدن نقش مهمي را ايفا مي کند. گفته مي شود که اين اسيد آمينه به عنوان نوعي ناقل عصبي در بخش هايي از مغز و شبکيه چشم انجام وظيفه کرده و شما را قادر به تصميم گيري و قادر به ديدن مي کند.
فنيل آلانين
در برخي منابع در ايران که به همت کارشناسان سبک ايراني پرورش اندام ترجمه و عرضه مي شود اين ماده به نام پني لالانين نيز آورده شده است!!!
گويا در اين آشفته بازار حتي کساني که از اين حقيقت ابتدايي زبان انگليسي که PH به صورت «ف» تلفظ مي شود آگاه نيستند و کساني که در تلفظ يک لغت ساده لاتين در مي مانند نيز کارشناس از آب در مي آيند و وظيفه خطير اطلاع رساني را بر دوش خود حس کرده و براي شما مقاله ترجمه کرده و علم از خود ساطع مي کنند!
جداً که چه بازار بي در و پيکري است. انسان به حال نگون بختاني که با طناب پوسيده کارشناسان اين چنيني به چاه مي روند تاسف مي خورد.
به هر حال پزشکان و متخصصين تغذيه اعتقاد دارند که وجود مقادير کافي اين اسيد آمينه در سلامت بافت پيوندي اهميت فراوان دارد.
اين اسيد آمينه را به نوعي مي توان کليدي ترين ماده تاثير گذار در چرخه آلانين- گلوکز دانست که امکان استفاده کردن از انرژي موجود در اسيد هاي آمينه را براي سلول هاي عضلاني فراهم مي کند.
به دليل تخصصي بودن بيش از حد مقوله چرخه آلانين- گلوکز از وارد شدن و از دخول در اين بحث خودداري مي کنيم.
از اين اسيد آمينه در تقويت سيستم ايمني نيز استفاده هاي موفقي شده است. سيستم ايمني در بدن کساني که با تمرينات سنگين درگير بوده و يا از استروئيدها و مخصوصا از تستوسترون استفاده مي کنند به طور طبيعي و خود به خود ضعيف مي شود.
گلوتاميک اسيد
اين اسيد آمينه را مي توان پيش ماده اصلي گلوتامين، پرولين، اورنيتين و GABA دانست. از بين اين مواد که به آنها اشاره شد تاثير GABA در افزايش ميزان ترشح هورمون رشد در بدن ثابت شده است و به همين دليل نيز امروزه اين ماده در ليست داروهاي ممنوعه قرار دارد.
گفته مي شود که اين اسيد منبع بسيار مهمي براي تامين انرژي مورد نياز عضلات است و به همين دليل نيز مکمل هاي مشتق شده از اين اسيد آمينه که به نام گلوتامين نيز شناخته مي شود امروزه به فراواني در بازار يافت شده و مورد مصرف ورزشکاران رشته هاي قدرتي قرار مي گرد.
گفته مي شود که وجود اين اسيد آمينه براي متابوليسم اسيدهاي آمينه ضروري است.
گلوتامين
اين اسيد آمينه را مي توان فراوان ترين اسيد آمينه موجود در بدن دانست که در مورد آن مقالات متعددي را تقديم حضور خوانندگان کرده ايم.
اين اسيد آمينه نيز در تقويت سيستم ايمني بدن نقش مهمي را ايفا مي کند.
اين اسيد آمينه منبع قابل اطميناني از انرژي است که کليه و روده ها اکثر انرژي مورد نياز خود را از طريق شکستن آن به دست مي آورند.
روده ها براي هضم و براي جذب مواد غذايي و کليه ها نيز براي دفع سموم و مواد زايد نياز به دريافت انرژي کافي در طول روز دارند.
شما در طول روز ساعاتي را به استراحت مي گذرانيد اما توجه داشته باشيد که برخي از ارگان هاي بدن همانند قلب، روده ها، کليه ها و کبد در تمام طول عمري که داريد به ناچار بايد بي وقفه کار بکنند.
گفته مي شود که مغز مي تواند به عنوان سوخت و منبع انرژي از اين اسيد آمينه استفاده بکند و مي توان گفت که مصرف اين اسيد آمينه در بهبود خلق و خو و در افزايش ضريب هوشي افراد نيز تاثير مثبتي خواهد داشت.
گليسين
بدن با استفاده از اين اسيد آمينه هموگلوبين و سيتوکروم مي سازد.
هموگلوبين در انتقال اکسيژن به بافت هاي مختلف بدن و به مغز فعاليت داشته و سيتوکروم آنزيمي است که در فرآيند ها و در واکنش هاي منجر به آزاد سازي انرژي نقش مهمي ايفا مي کند.
از اين اسيد آمينه در درمان افسردگي هاي نوع مانيک و حتي در درمان پرخاشگري که نوعي اختلال رواني محسوب مي شود نيز استفاده مي شود.
دليل اصلي شکست افراد در کنترل وزن در اغلب موارد تمايل و اشتياق به خوردن قند و شيريني مي باشد و اشاره به اين مورد را ضروري مي دانم که از اين اسيد آمينه در مهار کردن اشتها و اشتياق افراد نسبت به خوردن شکر و شيريني نيز مي توان استفاده کرد.
پرولين
بدن به کمک اين اسيد آمينه سلول هاي بافت پبوندي و همچنين سلول هاي عضلاني قلب که ساختمان و عملکردي ويژه و منحصر به فرد در بدن دارند را تهيه مي کند.
عضلات به کمک اين اسيد آمينه انرژي مورد نياز خود را از منابع مختلف غذايي که شما در طول روز ميل مي کنيد به دست مي آورند.
وجود مقادير کافي اين اسيد آمينه در بدن براي توليد شدن رشته هاي کلاژني که در مورد آنها و اهميت آنها در اين مقاله سخن راني کرديم نيز الزامي است.
سيس تين
بدن از اين اسيد آمينه در ساخت و توسعه بافت همبند و يا پيوندي استفاده مي کند.
گفته مي شود که اين اسيد آمينه خواص آنتي اکسيدان قدرتمندي از خود نشان مي دهد.
آنتي اکسيدان موادي هستند که با راديکال هاي آزاد به مقابله برخواسته و اين راديکال ها را خنثي مي کند.
وجود اين مواد يعني آنتي اکسيدان ها در بدن براي به تاخير انداختن روند پيري نيز مفيد است.
وجود مقادير کافي اين اسيد آمينه در بدن آدمي درد ناشي از التهاب را به حداقل ممکن مي رساند و وجود اين اسيد آمينه در بدن همچنين براي تضمين سلامت پوست و مو نيز ضروري و مورد نياز است.
سرين
سلول هاي بدن به کمک اين اسيد آمينه که چندان هم نام شناخته شده و آشنايي ندارد انرژي مورد نياز خود را از مواد غذايي به دست مي آورند.
علاوه بر اين، اين اسيد آمينه در بهبود کارکرد سيستم عصبي موثر بوده و در تقويت حافظه آدمي نيز موثر است.
بدن از اين اسيد آمينه براي تقويت سيستم ايمني و همچنين براي توليد ايمونوگلوبين و آنتي بادي ها استفاده مي کند.

همانگونه که گفته شد اختلاف نظر در مورد تقسيم بندي اسيد آمينه ها فراوان است و علاوه بر دو دسته ياد شده ضروري و غير ضروري در برخي موارد به دسته سومي به نام اسيد آمينه هاي مشروط نيز برخورد مي کنيم.
اين اسيد آمينه ها در شرايطي خاص مي توانند جزو اسيد آمينه هاي ضروري و در شرايط عادي نيز جزو اسيد آمينه هاي غير ضروري تقسيم بندي شوند.
آرژينين
اين اسيد آمينه تاثير مطلوبي در افزايش ترشح طبيعي هورمون انسولين، هورمون رشد و هورمون گلوکاگون دارد و به همين دليل نيز امروزه فرم هاي مکمل خالص اين مکمل به شکل آمپول هاي خوراکي و قرص و کپسول و حتي مايع به بازار آمده است.
آرژينين را مي توان اسيد آمينه اي آچار فرانسه لقب دارد. تاثيرات موثر اين اسيد آمينه در بهبود جراحات، تشکيل و توليد شدن رشته هاي کلاژن، تقويت سيستم ايمني و ... نيز مشهود بوده است.
اين اسيد آمينه را مي توان پيش ماده کراتين و گاما آمينو بوتيريک اسيد که نوعي ناقل سيستم عصبي است دانست.
گاما آمينو بوتيريک اسيد از جمله مواد ممنوعه اي است که تاثير انکار ناپذير در افزايش ترشح هورمون رشد داشته است و به همين دليل نيز امروزه مورد لعن و نفرين وادا قرار گرفته است اما به دليل اينکه خود آرژينين تاثير چندان عميقي در افزايش ترشح هورمون رشد ندارد وادا مصرف و فروش فرم خالص آن را ممنوع اعلام نکرده است و مکمل سازان نيز با آن جولان مي دهند.
گفته مي شود که اين اسيد آمينه تاثير معني دار اما نه چندان معجزه آسايي در افزايش تعداد اسپرم در بدن مردان داشته است.
افزايش تعداد اسپرم در بدن مردان نيز به دليل تاثير اين هورمون بر افزايش ترشح هورمون رشد و هورمون تستوسترون در بدن رخ مي دهد.
تيروزين
اين اسيد آمينه را مي توان اصلي ترين پيش ماده اي دانست که بدن براي توليد ناقل عصبي دوپامين و نوراپي نفرين نياز به آنها دارد.
همچنين گفته مي شود که اين اسيد آمينه بدن را در تهيه و توليد هورمون رشد، هورمون هاي تيروئيد و ملانين که در رنگ دادن به پوست و موها نقش مهي را بازي مي کند ياري مي دهد.
به تجربه ثابت شده است که مصرف مقادير کافي اين اسيد آمينه در بهبود خلق و خوي انسان نيز نقش انکار ناپذيري داشته است.
سيس تئين
اين اسيد آمينه با کمک ال - سيترولين و ال - آسپارتيک اسيد مي تواند در سم زدايي بدن موثر واقع شود.
در مورد حرف «ال» ي که در ابتداي نام برخي مکمل و مواد به آنها بر مي خوريد بايد به توضيح اشاره کنم که در علم شيمي، ترکيبات و عباراتي به نام راست گردان و چپ گردان مطرح مي شوند که «ال» بودن به معني چپ گردان و «آر» بودن به معني راست گردان بودن ماده مورد بحث است.
به اين معني که اگر اين ماده را در آب حل و يا معلق کرده و نور بر آن بتابانيم اين محلول، نور را به سمت چپ و يا راست منحرف خواهد کرد.
از اين مولفه مي توان براي سنجيدن اصل و يا قلابي بودن مکمل هايي که «ال» هستند نيز استفاده کرد.
در زبان محاوره اي و در مقالات گاه به گلوتامين و ال گلوتامين اشاره مي شود. ضروري است بدانيم که اين دو عنوان به يک ماده واحد که همانا ال گلوتامين باشد اشاره مي کند. فرم راست گردان گلوتامين ماده اي سمي است که هرگز در ترکيب مکمل هاي غذايي يافت نمي شود.
کساني که زبانم لال و رويم به ديوار از الکل و يا از قليان و توتون و تنباکو و يا همچون خود من از پيپ استفاده مي کنند از اين اسيد آمينه براي کم کردن تاثيرات منفي سموم اين قبيل مواد شيميايي بر ارگان هاي حياتي بدن نيز بهره مي گيرند.
اين اسيد آمينه در توليد هر چه بيشتر و در بهبود عملکرد و فعاليت گلبول هاي سفيد خون نيز موثر واقع مي شود.

بر روي برخي مکمل هاي پروتئيني به عددي بر مي خوريد که اين عدد ارزش بيولوژيکي يا به اختصار BV ناميده مي شود. ارزش بيولوژيکي به عددي اطلاق مي گردد که مختص هر پروتئين بوده و با ميزان و سرعت جذب آن در بدن ارتباط دارد.
بر اساس اين عدد مي توان تشخيص داد که کدام پروتئين از قدرت و از سرعت جذب بالايي برخوردار است.
زماني که اين شاخص براي پروتئين ها تعريف مي شد پروتئين تخم مرغ خالص ترين پروتئين موجود در دسترس محسوب مي شد و به همين علت نيز مبناي ارزش بيولوژيکي را به طور قرار دادي 100 تعيين کرده و آن را بر پروتئين سفيده تخم مرغ عقد محضري کردند.
لازم به ذکر است که 100 در آن زمان بالاترين عدد موجود در بين شاخص هاي ارزش بيولوژيکي بود.
اشتباهي که اکثر بدنسازان در مورد اين شاخص مرتکب مي شوند اين است که فقط به دنبال پروتئين هاي مي گردند که ارزش بيولوژيکي بالايي داشته باشند و به غلط فکر مي کنند که انتخاب اين قبيل پروتئين ها براي آنها بهترين انتخاب خواهد بود.
بالا بودن شاخص ارزش بيولوژيکي يک پروتئين بدين معني است که اين پروتئين از خلوص بالاتري برخوردار بوده و راحت تر نيز جذب بدن مي شود.
اما اين هرگز بدين معني نيست که اين پروتئين نسبت به بقيه پروتئين ها از کيفيت بالاتري برخوردار بوده و ارجح تر است.
بالا بودن اين شاخص همچنين بدين معني است که مصرف دزهاي بالاي اين نوع از پروتئين، عملا کار کاملا نا معقولي است.
چرا که اين پروتئين داراي نيمه عمر پاييني است و در صورتي که مدت هاي طولاني در معده ذخيره گردد با گذشت زمان از خاصيت آن نيز کم مي شود.
زماني که براي رفع نيازهاي بدن در طولاني مدت نظير خواب شبانه و ... از مکملها و يا از فرآورده هاي پروتئيني استفاده مي کنيد، به جاي استفاده از پروتئين هايي که شاخص بيولوژيکي بالايي دارند، بهتر است که مخلوطي از پروتئين ها با شاخص هاي بيولوژيکي متفاوت را مصرف کنيد و يا از پروتئيني که شاخص بيولوژيکي نسبتا پاييني داشته باشد بهره بگيريد.
کربوهيدرات ها
بدن آدمي اعم از ورزشکار و غير ورزشکار انرژي مورد نياز خود را از سوزاندن موادي موسوم به قند به دست مي آورد و از همين رو نيز قندها را مي توان از مهم ترين منابع انرژي مورد نياز بدن دانست.
قندها انواع گوناگون دارند. نمونه هاي ساده آن مزه اي شيرين دارند و نمونه هاي از آنها به نام نشاسته که در منابع گياهي يافت مي شود نيز وجود دارند که در دسته قندها تقسيم بندي مي شوند اما شيرين نيستند.
در طي فرايند هضم و جذب، تمامي انواع قندها به قندهاي ساده تبديل شده و سپس در اختيار بدن قرار مي گيرند.
ساده ترين شکلي از قندها که نهايي ترين مرحله از هضم اين دسته از مواد غذايي نيز محسوب مي شود ماده و قندي موسوم به گلوکوز است. بدن اين ماده را به عنوان اصلي ترين منبع انرژي مورد استفاده قرار مي دهد.
بدن آدمي اين ماده با ارزش انرژي زا را به صورت گليکوژن و در بافت هاي کبدي و در داخل عضلات ذخيره مي کند. زماني که اين ذخاير انباشته از گليکوژن باشند مي توان اميد داشت که بدن هرگز با کمبود انرژي مواجه نشود و به همين دليل نيز گفته مي شود که رژيم هاي غذايي ورزشکاران بايد همواره قند کافي را وارد بدن بکند.
در نگاه اول چنين به نظر مي رسد که قندهاي پيچيده اي همانند نشاسته با گلوکوز و با قندهاي ساده تفاوت هاي ريشه اي داشته باشند اما حقيقت اين است که اين دو دسته از مواد تفاوت هاي چنداني با هم نداشته و هر دو قند محسوب شده و منبع انرژي به شمار مي روند.
تمامي انواع قندهايي که با آنها سر و کار داريد از يک و يا چند مولکول قند ساده به نام گلوکوز،فروکت� �ز و يا گالاکتوز ساخته شده اند. گلوکوز ساده ترين فرمول قندها مي باشد.
زماني که قند ساده گالاکتوز با قند ساده گلوکوز ترکيب مي شود قندي جديد به نام سوکروز به وجود مي آيد. در برخي موارد قندهاي پيچيده اي که در طبيعت يافت مي شوند مخلوط و ترکيبي از 300 الي 1000 مولکول قند ساده گلوکوز هستند که در يکديگر تنيده شده اند.
قندها هر فرمول و هر شکلي که داشته باشند بدن از آنها به عنوان منبع انرژي استفاده مي کند اما با اين وجود تفاوت هايي بين قندهاي ساده و پيچيده نيز وجود داشته است.
از مهم ترين منابع قندهاي پيچيده مي توان به نان، غلات، لوبيا، سبزيجات و برنج اشاره کرد.
مواد شيرين نيز حاوي مواد قندي هستند، ميوه هاي شيرين نيز قند فراوان در خود دارند.
قند ميوه در اصطلاح فروکتوز ناميده مي شود.
چربي ها
هر گرم از چربي هايي که در طول روز مصرف مي کنيد در حدود 9 کالري انرژي در خود دارد. در برخي منابع اينترنتي به جاي کالري از به غلط از کيلوکالري استفاده شده و در مقالاتي که از اين منابع ترجمه لفظ به لفظ مي شوند نيز اين اشتباهات تکرار مي شود.
اسيدهاي چرب ضروري موسوم به لينولنيک اسيد از جمله موادي هستند که بدن به دريافت آنها نياز مبرم دارد و چربي ها را مي توان تنها منبع اين مواد دانست.
به همين دليل نيز گفته مي شود که چربي ها دشمن شما نيستند و بايد در رژيم روزانه غذايي مقادير کافي از اين مواد را دريافت کنيد.
سلامت پوست نيز از جمله مواردي است که با خوردن چربي کافي در رژيم روزانه غذايي تامين مي شود.
معمولا انسان امروز از تجمع چربي در بدن خود شاکي بوده و اين مسئله را نوعي بيماري مي داند. افزايش اين روند در بدن اگر از حدي بيشتر شود مي توان آن را نوعي بيماري به حساب آورد اما در حالت طبيعي تجمع چربي در بدن به عنوان انبار کردن انرژي براي روز مبادا بوده گذشته از اين، چربي هاي ذخيره شده در بدن از شدت ضرباتي که به بدن وارد شده و يا ممکن است وارد شود به خوبي کم مي کند.
به همين دليل نيز در زير پوست سر که مغز آدمي را در خود جاي داده است انبوهي از چربي ذخيره مي شود. کساني که دستي در پزشکي داشته و يا در اتاق عمل و يا در اورژانس و يا حتي در تصادف هاي جاده اي پوست بريده شده سر آدمي را ديده اند حتما از مشاهده لايه سفيد و ضخيمي که در زير پوست سر وجود داشته و در ديگر قسمت هاي بدن وجود ندارد به اين حقيقت پي برده اند که نظام هوشمند بدن، مقاديري چربي را در زير پوست سر ذخيره کرده است تا در موقع لزوم مغز را از شدت ضربات وارد شده بر سر در امان نگه داشته و از نفوذ سرما در زمستان و از نفوذ گرما در تابستان به مغز جلوگيري کند.
برخي از ويتامين ها هستند که محلول در آب هستند و در بدن ذخيره نمي شوند اما برخي ديگر از ويتامين ها هستند که در بدن و در بافت هاي چربي ذخيره مي شوند.
چربي هاي تجمع يافته در بدن منبع خوبي براي ذخيره کردن اين ويتامين ها هستند. البته از اين نکته نيز نمي توان صرف نظر کرده و چشم پوشي نمود که همين بافت هاي چربي تجمع يافته در بدن از جمله بافت هايي هستند که تستوسترون و هورمون هاي مردانه و همچنين استروئيدهايي که مصرف مي کنيد در اين بافت ها به استروژن که هورموني زنانه بوده و مشکلاتي همانند نوک سينه و غيره را در بدن مردان سبب مي شود تبديل مي شوند.
چربي هاي موجود در بدن و چربي هاي موجود در رژيم روزانه غذايي را مي توان منبعي سرشار از اسيدهاي چرب دانست. اسيد هاي چرب به دو گروه اشباع شده و اشباع نشده تقسيم بندي مي شوند. انواع اشباع شده اين دسته از درشت مغذي ها نيز به دو گروه اشباع شده هاي مرکب و ساده تقسيم بندي مي گردند.
بر طبق يک قانون کلي چنين مي توان گفت که چربي هاي اشباع شده در دماي معمولي اتاق به صورت جامد بوده و چربي هاي اشباع نشده نيز در اين دما به فرم مايع هستند.
چربي هاي اشباع شده بيشتر در منابع غذايي حيواني يافت مي شوند موجب افزايش کلسترول مضر خون مي شوند و به همين دليل نيز براي کساني که تحرک چنداني ندارند و کار و فعاليت بدني چنداني در طول روز ندارند مضر تشخيص داده شده است.
اين گفته به اين معني است که مصرف اين دسته از چربي ها براي انسان امروزي که فعاليت چنداني در طول روز ندارند مضر هستند و هرگز به اين معني نيست که اين دسته از مواد غذايي براي سلامتي انسان مضر هستند.
هنوز هم در گوشه و کنار اين سرزمين مردماني هستند که در طول روز فعاليت هاي شديد و سنگين و نفس گير بدني انجام داده و در ارتفاعات زندگي کرده و سر بالايي رفتن در دامنه کوه ها و حمل مواد سنگين در اين سر بالايي ها براي آنها حکم فعاليت هاي روتين روزانه را دارد و صد البته مصرف اين دسته از چربي ها براي اين افراد نه تنها نمي توان مضر باشد بلکه از نيازهاي اصلي و اساسي اين افراد براي تامين نياز بدن به انرژي نيز محسوب مي شود.
ويتامين ها
ويتامين ها به موادي اطلاق مي شود که در بدن آدمي يافت مي شوند و بدن به دريافت مقادير اندکي از اين موارد در طول روز نياز دارد.
از بارز ترين ويژگي هاي اين مواد نبود ماده آلي کربن در ترکيب ساختماني آنهاست.
همانگونه که مي دانيد قندها، چربي ها و اسيد آمينه ها و پروتئين ها از اتم هاي اکسيژن، هيدروژن، کربن ساخته شده اند و اسيد آمينه ها و پروتئين ها علاوه بر اين اتم ها در ترکيب خود اتم ها نيتروژن را نيز دارا هستند.
و بر خلاف اسيد آمينه هاي غير ضروري که بدن قادر به توليد اين مواد در درون بدن مي باشد دريافت اين مواد در رژيم روزانه غذايي از ضروريات است.
بدن سه دسته از درشت مغذي ها را به عنوان منبع انرژي در اختيار دارد و هر گاه نياز به انرژي داشته باشد اين مواد را تجزيه کرده و از انرژي نهفته شده در آنها استفاده مي کند اما ويتامين ها موادي هستند که عاري از انرژي مي باشند و بدن هرگز نمي توان از آنها به عنوان منبع انرژي استفاده کند.
ويتامين ها فعاليت هاي گوناگوني در بدن انجام مي دهند که از آن جمله مي توان به اين موارد اشاره کرد:
· کمک به فرايند آزاد سازي انرژي
· کمک به فرايند رشد
· کمک به فرايند ريکاوري و ترميم مصدوميت ها
امروزه 13 نمونه از اين مواد شناسايي شده اند که صد البته مي توان اميدوار بود که اين تعداد با پيشرفت دانش بشري افزايش يابد.
همانگونه که ياد شد اين مواد به دو دسته محلول در آب و محلول در چربي تقسيم بندي مي شوند. ويتامين c و ويتامين هاي گروه b محلول در آب هستند به اين معني که چربي گريز بوده و به راحتي در آب حل مي گردند و بقيه ويتامين ها محلول در چربي و نامحلول در آب مي باشند.
در صورتي که فرد در مصرف ويتامين هاي محلول در آب افراط داشته باشد مقادير زايد اين مواد به راحتي و از طرق ادرار دفع مي شود. به عبارت ديگر مي توان گفت که بدن ويتامين هاي محلول در آب خود را به راحتي مي تواند در حالت تعادل نگه داشته و مقادير زايد آن را بدون دردسر از بدن دفع کند.
اين گفته به اين معني نيست که مصرف 10 عدد قرص ويتامين c و مصرف مقادير زيادي از ويتامين هاي b همچنانکه امروزه در بين ورزشکاران شايع شده است ضرري متوجه سلامتي انسان نکند.
هشدار:
در صورتي که مصرف ويتامين c، نياسين و مصرف ويتامين B6 از حد تعادل خارج شود امکان بروز عوارض جانبي شديد نيز همواره وجود خواهد داشت.
ويتامين هاي محلول در چربي نيز ويتامين هايي هستند که در بدن و در بافت هاي چربي و در بافت هاي کبدي ذخيره مي شوند. ويتامين هاي A و D و E از اين جمله ويتامين ها هستند. ويتامين K که همگي آن را به عنوان ويتامين انعقاد خون مي شناسند نيز جزو ويتامين هاي محلول در چرب است.
به دليل اينکه اين دسته از ويتامين ها در بدن ذخيره شده و به راحتي از بدن دفع نمي شوند گفته مي شود که افراط در مصرف آنها همواره با عوارض جانبي شديد همراه خواهد شد.
برخي از اين ويتامين ها منحصرا در منابع حيواني يافت مي شوند که از آن جمله مي توان به ويتامين A اشاره کرد. اما در برخي منابع گياهي و از جمله در سبزيجات پهن برگ و در مواد غذايي گياهي زرد رنگ همانند هويج ماده اي موسوم به کاروتن وجود دارد که اين ماده در بدن آدمي تبديل به و

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: